با توجه به رشد روزافزون مصرف انرژی در کشور، به‌ویژه در فصل گرم تابستان، دولت و شرکت توانیر برای حفظ پایداری شبکه برق تصمیم گرفته‌اند تا به‌صورت موقت محدودیت‌هایی را بر فعالیت مراکز مجاز استخراج رمزارز اعمال کنند. این تصمیم در حالی اتخاذ شده است که صنعت استخراج ارز دیجیتال در ایران همچنان در مسیر توسعه قرار دارد و چالش‌های متعددی از جمله زیرساخت‌های انرژی، سیاست‌گذاری‌های ناپایدار و تغییرات اقلیمی بر آن تأثیرگذار هستند.
مراکز مجاز استخراج ارز دیجیتال تا پایان شهریور محدود می شوند
این محدودیت‌ها بر اساس بخشنامه رسمی وزارت نیرو و در قالب «دستورالعمل مقررات تأمین برق برای مراکز مجاز استخراج رمزارز» اعمال شده‌اند. هدف اصلی این طرح، کاهش فشار بر شبکه برق در ساعات اوج مصرف تابستان و جلوگیری از قطعی‌های گسترده در بخش‌های حیاتی کشور عنوان شده است.
به‌گفته مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر، فعالیت مراکز مجاز استخراج رمزارز تا پایان شهریور ۱۴۰۴ به‌صورت موقت محدود خواهد شد. این اقدام نه‌تنها برای تضمین تأمین پایدار برق در ماه‌های گرم سال طراحی شده، بلکه تلاشی در راستای اجرای هوشمندانه‌تر سیاست‌های انرژی کشور نیز محسوب می‌شود.
دلایل اصلی اجرای طرح محدودسازی برق مراکز استخراج رمزارز
افزایش قابل توجه دمای هوا و به‌دنبال آن، بالا رفتن مصرف برق در ماه‌های تابستان، شرکت توانیر را ناچار کرده تا سیاست‌هایی کوتاه‌مدت برای مدیریت بار مصرف اتخاذ کند. طبق اعلام منابع رسمی، در برخی نقاط کشور، میزان تقاضای برق به بالاترین سطح در سال‌های اخیر رسیده است.
- افزایش شدید مصرف برق در تابستان: کولرهای گازی، تجهیزات سرمایشی، و بار سنگین در بخش‌های صنعتی موجب افزایش بی‌سابقه مصرف شده‌اند.
- اولویت تأمین برق بخش‌های حیاتی: برق مصرفی منازل، مراکز درمانی، ادارات دولتی و واحدهای تولیدی در اولویت قرار گرفته‌اند.
- جلوگیری از خاموشی‌های گسترده: با محدودسازی مراکز با مصرف بالا، احتمال خاموشی در مناطق مسکونی و حساس کاهش می‌یابد.
- توزیع متوازن بار شبکه در مناطق مختلف: برای مدیریت هوشمند انرژی، جداولی منطقه‌ای بر اساس کمبود برق تهیه شده و اجرا می‌شوند.
پیامدهای احتمالی این تصمیم برای صنعت استخراج رمزارز در ایران
اعمال این محدودیت می‌تواند پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدتی برای صنعت استخراج ارز دیجیتال در کشور به‌همراه داشته باشد. از یک سو، کاهش ساعات فعالیت و افزایش هزینه‌های عملیاتی می‌تواند برخی از استخراج‌کنندگان را با زیان مواجه کند. از سوی دیگر، اعمال چنین محدودیت‌هایی نشان‌دهنده نیاز به اصلاح ساختار انرژی و همگرایی با سیاست‌های پایداری در حوزه فناوری است.
- کاهش موقتی ظرفیت تولید ارز دیجیتال در مراکز دارای مجوز قانونی
- افزایش احتمال فعالیت‌های غیرقانونی استخراج در مناطقی که کنترل کافی وجود ندارد
- تأثیر بر اقتصاد برخی مناطق وابسته به استخراج ارز دیجیتال
- افزایش فشار بر نهادهای تصمیم‌گیر برای تدوین مقررات دقیق‌تر و پایدارتر
نیاز به راه کارهای بلندمدت برای تعادل میان انرژی و فناوری
در شرایطی که ایران یکی از کشورهایی با تعرفه پایین انرژی برای برخی بخش‌ها محسوب می‌شود، سیاست‌گذاری‌های غیرپایدار می‌تواند هم برای استخراج‌کنندگان و هم برای صنعت برق چالش‌برانگیز باشد. پیشنهاد کارشناسان این است که دولت با ایجاد چارچوب‌های مشخص، شفاف و آینده‌نگرانه، علاوه‌بر حمایت از صنایع نوظهور مانند رمزارزها، به مدیریت مؤثر منابع انرژی نیز بپردازد.
- ایجاد نیروگاه‌های اختصاصی برای تأمین برق مراکز استخراج رمزارز
- طراحی قراردادهای بلندمدت با نرخ متغیر و منطقی
- گسترش استفاده از منابع تجدیدپذیر انرژی در این صنعت
- شفاف‌سازی فرآیند صدور مجوز و کنترل دقیق‌تر مراکز غیرقانونی
نتیجه گیری
محدودیت موقت بر فعالیت مراکز مجاز استخراج رمزارز تا پایان شهریور ۱۴۰۴، نشانه‌ای از تلاش دولت برای مدیریت بهینه منابع انرژی در فصل پرمصرف تابستان است. اگرچه این تصمیم می‌تواند فشارهایی را بر صنعت استخراج وارد کند، اما در صورت همراهی با سیاست‌های هوشمندانه و آینده‌نگرانه، می‌توان آن را به فرصتی برای بازنگری در ساختار انرژی کشور تبدیل کرد.
برای حرکت به‌سوی پایداری، لازم است همزمان با حفظ امنیت انرژی کشور، از رشد فناوری‌های نوین مانند بلاک‌چین و رمزارز نیز حمایت اصولی و زیرساختی صورت گیرد.